Johan Rumpt is geen gewone beeldhouwer; hij hakt niet in steen, boetseert niet met klei. Hij maakt geen traditionele beelden. Vooral de verbanden tussen mensen en dingen vindt hij belangrijk.
Mensen hanteren dingen als gereedschappen om
iets te maken of te bewerken. Ze maken dingen om te gebruiken, maar ook om hun status ermee te verhogen. Ze gebruiken dingen als containers om iets in te vervoeren of erin op te bergen. Maar dingen functioneren ook als aanvullingen op het lichaam, zoals protheses, of de smartphones die tegenwoordig aan mensen vastgegroeid lijken te zitten.
Hoewel Johan al deze verbanden belangrijk vindt, staat voor hem de containerfunctie van mensen en dingen voorop. Het menselijk lichaam ziet hij als een door huid omsloten container gevuld met ingewanden en botten, die van het lichaam losgemaakt ook dingen zijn. Sommige van zijn beelden lijken dan ook op organen, andere hebben iets weg van ledematen of protheses. Zelfs als ze de hele, menselijke gestalte tonen, zijn de beelden meer dingachtig dan echte mensen. Hoofd of armen ontbreken meestal en vaak vertonen ze een globale gestalte die aan in losse gewaden geklede mensen doet denken.
Deze beelden hebben organische, aan levende wezens gerelateerde vormen, maar zijn samengesteld uit industrieel geproduceerde dingen, zoals plastic gebruiksvoorwerpen. Zowel voor de ‘vulling’ als de ‘huid’ van zijn beelden gebruikt Johan vaak plastic dat overvloedig aanwezig is. Amorfe materialen, zoals plastic, hebben zijn voorkeur, omdat ze in vloeibare staat in mallen gegoten kunnen worden en zo allerlei vormen kunnen aannemen.
Soms maakt Johan zijn beelden met de hand door industrieel geproduceerde dingen te ontleden, de onderdelen op nieuwe manieren samen te stellen en de assemblages net zolang te bewerken totdat ze een levende huid verkrijgen. Grotere assemblages toont hij als volwaardige beelden. Kleinere die bijvoorbeeld uit doppen, handvatten en stukjes buis zijn samengesteld, giet hij in aluminium af (‘Handstukken’, 2014). Hiervoor gebruikt hij aluminium motorblokken van auto’s die hij omsmelt en in mallen giet.
Johan Rumpt ontwerpt echter ook machines die hem helpen om beelden te maken. Ze zijn samengesteld uit onderdelen van boilers, ventilatoren, verwarmingsbuizen en werken met kleine motoren, zoals de ‘Plastic Poeper’ uit 2018. Nadat de machine plastic korrels heeft omgesmolten, brengt Johan het vloeibare materiaal via een spuitmond op etalagepoppen aan, zodat na het lossen netachtige huiden van lege menselijke gestalten achterblijven. De ‘Plastic Poeper’ heeft een soort biologische spijsvertering en lijkt ook op een primitieve 3d printer, waardoor het menselijke en het dingachtige hier weer samenkomen.
Deze machines en wat ze produceren zijn dus met elkaar verwant. Johan is geïnteresseerd in industriële processen, zoals het vacuümzuigen, waarmee normaliter verpakkingsmateriaal wordt geproduceerd. Deze techniek gebruikt hij om van zijn assemblages die uit kleine onderdelen van gebruiksvoorwerpen bestaan, reliëfs te maken. De ‘vacuüm-machine’, die hij hiervoor ontwierp, zorgt ervoor dat een verwarmde plaat plastic de vormen van de assemblage aanneemt, waarna het afgekoelde reliëf gelost kan worden (‘Blister 1, 2’, 2022). Zo'n reliëf komt als een huid over, gemaakt van dingen die we dagelijks gebruiken en waarmee we betekenis geven aan de werkelijkheid en aan onze rollen daarin.
Johan Rumpt toont ons die werkelijkheid door zijn visie op de relaties tussen mensen en dingen en tussen de handmatige en industriële productieprocessen in beelden om te zetten. Vroeger meenden we alles voor menselijke doeleinden te mogen gebruiken en doordat we dit nog steeds op enorme schaal doen, dreigen we de aarde uit te putten en onleefbaar te maken. Toch kunnen we er niet zomaar mee ophouden; om te overleven moeten we handelen. Een van die handelingen is het recyclen van bestaande dingen, zodat we geen grondstoffen meer aan de aarde hoeven te onttrekken. Gerecyclede materialen kunnen we gebruiken om ermee te bouwen, om er nieuwe gebruiksdingen van te maken, maar we kunnen ze ook tot kunstdingen opwaarderen, zoals Johan Rumpt dat doet. Dergelijke kunstdingen blijven ons herinneren aan de ongeremde tijden die we achter ons moeten laten en tonen ons mogelijkheden om het bestaande steeds op nieuwe manieren te vorm te geven.
KATALIN HERZOG, juni 2022
Deze samenvatting is geschreven voor de website van Johan Rumpt: https://johanrumpt.nl
Zie ook 'De creaturen van Johan Rumpt', 2019 op deze blog.
* Johan Rumpt, 'Blister I', 2022, 75 cm.
--------------------------------------------------
Geen opmerkingen:
Een reactie posten